به مناسبت ۲۴ مارس روز جهانی سل مطرح شد:
واکسیناسیون ب‌ث‌ژ در نوزادان و غربالگری راه پیشگیری از شیوع سل
دکتر علی پولادرگ، متخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان به مناسبت روز جهانی سل به شیوع گسترده سل در سطح جهانی، روش‌های انتقال، علائم، راه‌های تشخیص و درمان آن پرداخت، و گفت:
با تزریق واکسیناسیون ب‌ث‌ژ (BCG) در نوزادان، تشخیص زودهنگام بیماری با غربالگری و جلوگیری از انتشار آن به دیگران می‌توان از شیوع سل پیشگیری کرد.
امروزه حدود یک‌سوم از جمعیت جهان در معرض این بیماری قرار دارند و سل یکی از شایع‌ترین عفونت‌های انسانی محسوب می‌شود.
هرچند بیماری سل عفونی است، اما همه مبتلایان علائم بالینی ندارند. بسیاری از افراد ممکن است بدون علامت باشند، اما هم‌چنان می‌توانند ناقل این عفونت به دیگران باشند.
سل ناشی از میکروب “کاخ” (Mycobacterium tuberculosis) است که از طریق سیستم تنفسی وارد بدن شده و در صورت تکثیر در ریه، منجر به بروز علائم بالینی می‌شود.
علائم اصلی این بیماری شامل سرفه‌های خشک یا خلط‌دار (گاهی همراه با خلط خونی)، تنگی نفس، کاهش وزن، تعریق شبانه و بی‌حالی است.
سل عمدتا از طریق هوا منتقل می‌شود، وقتی فرد مبتلا سرفه، عطسه یا حتی صحبت می‌کند، ذرات حاوی باکتری در هوا منتشر می‌شوند که اگر این ذرات بسیار ریز باشند، می‌توانند به عمق ریه فرد دیگر نفوذ کرده و باعث بروز عفونت شوند.
در محیط‌هایی با تراکم جمعیتی بالا، ضعف سیستم ایمنی و سطح بهداشت پایین، شیوع این بیماری بیشتر است، سل در کشورهای آفریقایی، بخش‌هایی از آسیا و مناطق محروم جهان سوم شیوع بیشتری دارد. هم‌چنین افرادی که دچار نقص ایمنی هستند یا تحت درمان با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی قرار دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص این بیماری معمولا از طریق بررسی خلط و مشاهده میکروب سل در آن انجام می‌شود. در صورتی‌که میکروب در نمونه خلط دیده نشود، نمی‌توان به‌طور قطعی بیماری را تأیید کرد و نیاز به بررسی‌های بیشتر از جمله آزمایشات تصویربرداری و تست‌های پوستی مانند تست توبرکولین (PPD) وجود دارد.
درمان سل به صورت دارویی بوده و شامل مصرف حداقل ۶ ماهه داروهای ترکیبی است. در موارد خاص مانند سل مغزی، دوره درمان ممکن است تا ۱۲ ماه یا بیشتر ادامه یابد.
پیشگیری از سل بسیار حائز اهمیت است. مهم‌ترین محورهای پیشگیری از بیماری، شامل تزریق واکسیناسیون ب‌ث‌ژ (BCG) در نوزادان، تشخیص زودهنگام بیماران و جلوگیری از انتشار آن به دیگران است.
هم‌چنین، انجام آزمایشات غربالگری مانند تست پوستی توبرکولین و تصویربرداری‌های پزشکی برای افراد در معرض خطر توصیه، و در صورت تشخیص عفونت نهفته، درمان پیشگیرانه با داروهای ترکیبی به‌مدت حداقل ۹ ماه انجام می‌شود.
افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا قرار دارند، می‌توانند تحت درمان پیشگیرانه با داروهای خاص قرار گیرند تا از فعال شدن عفونت در بدن جلوگیری شود.
انتهای پیام
