زئونوزها متهم اول بروز بیماری‌های نوپدید
دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل‌انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در آستانه روز جهانی مبارزه با بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان با اشاره به شعار امسال روز جهانی بیماری‌های زئونوز مبنی بر “توجه به بیماری‌های قابل‌انتقال از حیوان به انسان” گفت:
۶۰ درصد بیماری‌های عفونی در انسان‌ها و ۷۵ درصد از بیماری‌های نوپدید، از حیوانات به انسان منتقل می‌شود؛ بنابراین این بیماری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
بعضی از بیماری‌های زئونوز مانند هاری در صورت ابتلا ۱۰۰ درصد کشنده است اما، با انجام واکسیناسیون و سایر اقدامات پیشگیری‌کننده ۱۰۰ درصد قابل پیشگیری هستند.
این بیماری‌ها به‌شکل عفونت ویروسی، باکتریایی و یا پریون (عواملی ساده‌تر و کوچک‌تر از ویروس‌ها) انتقال می‌یابند که تظاهرات بالینی متفاوتی از ضایعات مختصر پوستی تا بیماری‌های دستگاه گوارش، بیماری سیستم عصبی مرکزی و… دارند.
بیماری‌های قابل‌انتقال بین انسان و حیوان باید برای همه مردم آشکار باشد، بروز بیماری کووید۱۹ خود دلیل مستدل بر این مدعا است. قبل از بروز بیماری کووید۱۹ بیماری‌های نوپدید مهم دیگری در سال‌های اخیر مانند جنون گاوی، آنفلوآنزای پرندگان و ابولا نیز توجه جهانیان را به بیماری‌های زئونوز دو چندان کرده بود.
بسیاری از بیماری‌ها به‌خصوص آن‌هایی که توانایی همه‌گیری دارند، در گروه بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان طبقه‌بندی می‌شوند. هم‌چنین در تداوم انتقال برخی از این بیماری‌ها، انتقال انسان به انسان بارز و شایع می‌شود که به‌عنوان نمونه می‌توان به عفونت HIV و تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو اشاره کرد.
با توجه به این‌که تماس انسان با حیوان، دام و یا فرآورده‌های دامی درطول روز دائما وجود دارد، خطر انتقال این بیماری‌ها هم بالا است و باید دقت کرد که اگر با حیوانات در تماس هستیم حتما از پوشش مناسب و لباس حفاظتی استفاده کنیم.
لیشمانیوز احشایی و جلدی (سالک)، تب مالت، هاری، تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو، سیاه‌زخم، کیست هیداتید، مارگزیدگی و عقرب گزیدگی و… شامل بیماری‌های قابل‌انتقال بین انسان و حیوان است.
سال گذشته حدود ۲۲ هزار مورد ابتلا به تب مالت، بیش از ۳۲۰ هزار مورد حیوان گزیدگی، ۱۴ مورد هاری و ۱۲هزار مورد سالک به ثبت رسید. آمار بروز به‌شکل تفکیکی برای هر بیماری مشخص است. در برخی از موارد بروز بیماری نسبت به سالیان قبل افزایشی و در برخی دیگر کاهشی بوده است.
اصل کنترل بیماری‌های زئونوز، هماهنگی بین‌بخشی است. وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، سازمان دامپزشکی، وزارت جهاد کشاورزی و… در این زمینه باید به ما کمک کنند. از سوی دیگر گسترش کارخانه‌های تولید محصولات دامی پاستوریزه از اهمیت بالایی برخوردار است. هم‌چنین نباید از آموزش به جامعه غافل شد، افراد باید آگاه باشند و به‌راحتی خود را در تماس با حیوانات قرار ندهند و در صورت مواجهه با حیوان آلوده حتی پیش از بروز علائم به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند و به‌هیچ عنوان فرآورده لبنی غیر پاستوریزه مصرف نکنند.
بیماری‌های زئونوز از ۴ روش قابل انتقال است: تماس مستقیم، تماس غیرمستقیم، ناقلین و غذا می‌توانند بیماری را انتقال دهند.
با توجه به مصرف روزانه فراورده‌های دامی و احتمال تماس با حیوانات حتی در مناطق شهری و تمایل برخی افراد به نگهداری حیوانات در منزل، همه مردم در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های زئونوز هستند؛ ولی برخی افراد مانند روستاییان، کشاورزان، دامداران، کارکنان کشتارگاه‌ها و افرادی که در صنایع شیر و گوشت فعالیت دارند، هم‌چنین کارکنان باغ وحش‌ها یا فروشگاه‌های حیوانات خانگی یا افرادی که روزانه با حیوانات در تماس هستند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان هستند.
انتهای پیام
