عواملی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند
دکتر محسن رجب‌نیا، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز و فوق تخصص گوارش و کبد گفت:
وجود سوابق ابتلا به سرطان دستگاه گوارش در چند نسل از یک خانواده، اقدام سریعتر و جدی‌تری برای غربالگری، تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ در سنین پایین‌تر را گوشزد می‌کند.
سرطان روده بزرگ دومین سرطان شایع بعد از سرطان پستان در زنان است. این سرطان بعد از سرطان پروستات و معده سومین سرطان شایع در مردان است؛ هم‌چنین یکی از سرطان‌های دستگاه گوارش است که در مراحل اولیه می‌تواند بدون علامت باشد و صرفا در مراحل غربالگری یا زمانی که به هر دلیلی بیمار کولونوسکوپی و یا آزمایش خون در مدفوع انجام می‌دهد، پزشک متوجه شود که بیمار ضایعه‌ای در روده دارد و اقدام به بررسی‌های بیشتر کند.
در مراحل پیشرفته‌تر این بیماری، بیمار می‌تواند دچار کم‌خونی شود یا علامت بالینی، دردهای شکمی، کاهش وزن و خونریزی داشته باشد. اما شایعترین علامت سرطان روده بزرگ یک تغییر در عادت اجابت مزاج است که مدتی به طول انجامیده است. یعنی ممکن است تا مدتی دچار مشکل در دفع به صورت اسهال یا یبوست باشد، مطالعات نشان داده، تغییر در اجابت مزاج شایعترین علامت سرطان روده بزرگ است.
دکتر رجب‌نیا عوامل خطر این سرطان را برخی سندروم‌های ژنتیکی دانست و افزود: زمانی که در چند نسل از خانواده سرطان روده بزرگ یا گوارشی دیده شده، قطعا این احتمال به‌صورت ژنتیکی برای ابتلا به این سرطان در آن‌ها بالا خواهد بود و این افراد نیازمند اقدام سریعتر و جدی‌تری برای غربالگری تشخیص و درمان در سنین پایین‌تر دارند.
اگر بستگان درجه یک حتی در یک مورد سرطان روده بزرگ یا پولیپ‌های پر خطر داشته‌اند یا مبتلا به بیماری التهابی روده هستند، این از عوامل خطر ابتلا سایرین به این نوع از سرطان است.
چاقی، مصرف بالای گوشت قرمز، غذاهای فرآوری‌شده، استعمال دخانیات، مخدرها، الکل، فعالیت ناکافی و نشستن‌های طولانی افراد را مستعد ابتلا به این سرطان می‌کند. در مورد سرطان روده بزرگ مطالعات نشان داده، نشستن طولانی ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
تشخیص این سرطان از طریق کولونوسکوپی انجام می‌شود. نکته بسیار مهم این است که در مورد این سرطان در زمانی که بی‌علامت است، غربالگری وجود دارد و حتی سالم‌ترین فرد هم باید از ۵۰ سالگی غربالگری این نوع سرطان را انجام دهد. حتی اگر تمام آزمایش‌های فرد سالم و هیچ دارویی مصرف نمی‌کند و بیماری و سابقه ابتلا به این سرطان را ندارد، باید این غربالگری انجام شود.
در مورد افرادی که سابقه سرطان گوارش و پولیپ‌های پر خطر در خانواده درجه یک خود دارند، این غربالگری باید از سن ۴۰ سالگی انجام شود. سپس با انجام کولونوسکوپی و بر اساس نتیجه آن تصمیم می‌گیریم که دفعه بعد چه زمانی این غربالگری مجددا باید انجام شود.
روش‌های جایگزین تشخیص این نوع از سرطان آزمایش خون مخفی در مدفوع است، ولی به اندازه کولونوسکوپی حساس و دقیق نیست و وجود علائم در آن فقط نشانه خطر است. اما کولونوسکوپی امکان تشخیص و درمان را در همان لحظه حین انجام کولونوسکوپی فراهم می‌کند و بهتر است.
پیشگیری از سرطان روده بزرگ هم روش غربالگری و حذف عوامل خطر، اصلاح سبک زندگی، ورزش، تغذیه سالم است. مطالعات نشان داده علاوه بر سبزیجات میوه، فیبر که در تمام سرطان‌ها مفید است، مصرف سیر، لبنیات، ماهی و قهوه در کاهش ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ بسیار مهم است. لازم است مانند تمام سرطان‌ها حتما به بروز علائم توجه کرده و به موقع به پزشک مراجعه شود.
انتهای پیام
