چه عواملی خطر ابتلا به آرتروز زانو را افزایش می‌دهند؟
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان این‌که مصرف فست‌فودها نقش زیادی در افزایش خطر ابتلا به آرتروز زانو دارد، گفت:
تغییر در سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی میتواند به‌طور قابل توجهی از بروز این بیماری جلوگیری کند.
دکتر بیژن حیدری، متخصص ارتوپدی با اشاره به این‌که آرتروز زانو ناشی از تخریب غضروف سطح مفصل است، افزود: عوامل متعددی می‌توانند در این فرایند دخیل باشند. افزایش سن، ابتلا به برخی بیماری‌ها، وارد آمدن ضربات شدید به مفصل و عوامل ژنتیکی از جمله مهم‌ترین دلایلی هستند که می‌توانند منجر به فرسایش و تخریب غضروف شوند.
افرادی که دچار شکستگی در ناحیه مفصل شده‌اند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به آرتروز قرار دارند و احتمال بروز این بیماری در آینده برای آن‌ها بیشتر است.
آرتروز زانو تنها مختص سالمندان نیست، در سنین پایین نیز به‌دلیل وارد آمدن ضربات ناگهانی و شدید به مفصل، احتمال بروز این بیماری وجود دارد.
عواملی مانند تروما، ابتلا به برخی بیماری‌ها و مصرف برخی داروها، بهویژه کورتون‌ها می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
آرتروز زانو در افراد جوان کمتر شایع است و معمولاً در سنین بالای ۴۵ سال بیشتر مشاهده می‌شود. بااین‌حال، زنان بیش از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. البته آرتروز زانو محدود به سن خاصی نیست و ممکن است افراد در هر سنی را درگیر کند.
سبک زندگی، میزان فعالیت فیزیکی، نوع ورزش‌های انجام‌شده، تغذیه نامناسب، مصرف مداوم فست‌فودها، کم‌تحرکی، زندگی ماشینی و افزایش وزن، همگی از عوامل تأثیرگذار در ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند. تغییر در این عادات و اصلاح سبک زندگی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از آرتروز زانو و حفظ سلامت مفاصل داشته باشد.
برخی ورزشکاران حرفه‌ای به دلیل ماهیت ورزشی که انجام می‌دهند، بیش از دیگران در معرض خطر آرتروز زانو قرار دارند. ورزش‌هایی مانند بسکتبال، دو و میدانی و والیبال که فشار زیادی به مفاصل وارد می‌کنند، می‌توانند زمینه‌ساز تخریب غضروف مفصل و بروز آرتروز شوند.
علائم آرتروز میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد؛ از جمله شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری می‌توان به درد مزمن، تورم، التهاب و ایجاد برجستگی در ناحیه زانو اشاره کرد.
در صورت مشاهده این علائم، مراجعه به پزشک و آغاز درمان به‌موقع اهمیت ویژه‌ای دارد. درد در ناحیه زانو مهم‌ترین علامت آرتروز است و ممکن است به‌قدری شدید باشد که فرد حتی هنگام خواب نیز با تکان‌دادن زانو احساس درد کند.
برخی بیماران هنگام انجام فعالیت‌های روزمره دچار احساس خالی کردن زانو همراه با درد می‌شوند که میتواند نشانه‌ای از تخریب غضروف مفصل باشد.
مراجعه زودهنگام به پزشک و انجام آزمایش‌های تشخیصی، نقش مهمی در شناسایی و ارزیابی میزان پیشرفت آرتروز دارد. تشخیص به‌موقع این بیماری، امکان مدیریت بهتر علائم و جلوگیری از پیشرفت آن را فراهم میکند.
دکتر بیژن حیدری در رابطه با ارتباط میان پوکی‌استخوان و آرتروز زانو توضیح داد: بسیاری از افراد این دو بیماری را با یک‌دیگر اشتباه می‌گیرند درحالی‌که ماهیت و مکانیزم آن‌ها کاملا متفاوت است.
نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که آرتروز باعث پوکی‌استخوان می‌شود یا بالعکس، اما احتمال دارد که پوکی‌استخوان باعث تشدید درد ناشی از آرتروز شود. در سنین بالا نیز خطر ابتلا به هر دو بیماری افزایش می‌یابد و ممکن است فرد به‌طور هم‌زمان درگیر هر دو مشکل باشد.
کنترل وزن، داشتن سبک زندگی سالم، پرهیز از انجام حرکات مکرر و آسیب‌زا، استفاده از آسانسور در مواقع ضروری، انجام حرکات کششی و تقویت عضلات اطراف مفصل، همگی می‌توانند به کاهش خطر بروز این بیماری کمک کنند.
این متخصص ارتوپدی همچنین به تأثیر تغذیه بر سلامت مفاصل اشاره کرد و تصریح کرد: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، سبزیجات و ویتامین E، در کنار کاهش مصرف کلسترول میتواند در پیشگیری از آرتروز زانو مؤثر باشد.
تحقیقات نشان داده است که مصرف فست‌فودها به‌دلیل ترکیبات مضر موجود در آن‌ها، میتواند زمینه‌ساز ابتلا به آرتروز زانو شود.
درمان آرتروز بر اساس شدت علائم انجام می‌شود، در مراحل اولیه، می‌توان با استفاده از داروهای مسکن و داروهای غضروف‌ساز که به کاهش التهاب زانو کمک می‌کنند، روند درمان را آغاز کرد. همچنین تزریق کورتون، ژل‌های مفصلی یا هیالورونیک اسید، فیزیوتراپی و در موارد شدید، انجام جراحی از دیگر روش‌های درمانی این بیماری محسوب می‌شوند.
شناخت علائم و عوامل خطر آرتروز زانو و مراجعه به‌موقع به پزشک، نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر این بیماری دارد. هرچه درمان سریع‌تر آغاز شود، امکان کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت آرتروز بیشتر خواهد بود.
انتهای پیام
